Sterilizasyon
AMAÇ
1.1. Hastanemizde kullanılan steril örtü cerrahi ve medikal malzemelerin dekontaminasyon ve sterilizasyonunu tek bir
merkezden yapmak için Sterilizasyon Ünitesi’nin malzeme kabul şartlarını, sterilizasyon için yapılması gereken
hazırlıkları, sterilizasyon şartlarını, patketleme, depolama ve dağıtım çalışma esaslarını açıklamaktır.
2.
3. KAPSAM
3.1. Merkezi Sterilizasyon Ünitesini çalışanlarını kapsar.
4. SORUMLULAR
4.1. Merkezi Sterilizasyon Ünitesini çalışanları
5. TANIMLAR VE KISALTMALAR
5.1. M.S.Ü: Merkezi Sterilizasyon Ünitesi
5.2. Antisepsi: Canlı doku üzerindeki veya içindeki mikroorganizmaların öldürülmesi veya üremelerinin
engellenmesidir.
5.3. Antiseptik: Canlı doku üzerindeki veya içindeki mikroorganizmaların öldürülmesi veya üremelerinin engellenmesi
için kullanılan kimyasal ürünlerdir.
5.4. Asepsi: Mikroorganizmaların korunmuş bir alana ulaşmalarının önlenmesi ve bunun devamlılığının sağlanmasına
asepsi, bu amaçla yapılan işlemlerin tamamına da aseptik teknik denir.
5.5. Bakterisit: Bakterileri öldürme etkisi olan maddelerdir.
5.6. Bakteri Sporu:Bazı bakteriler tarafından oluşturulan, fiziksel ve kimyasal çevre etkenlerine karşı dirençli özel
yapısal şekildir.
5.7. Biyolojik İndikatör: Sterilizasyonun gerçekleştiğini belirlemek için kullanılan dirençli bakteri sporlarını içeren test
materyalidir.
5.8. Biyolojik Yük : Bir materyaldeki canlı mikroorganizma miktarını ifade eder.
5.9. CE amblemi: Avrupa Birliği standartları yahut medikal alet yönergesine (Medical Device Directive, MDD) uygunluğu
gösteren işaret (Conformite Europeenne’nin kısaltması)
5.10. Dezenfeksiyon: Cansız maddeler ve yüzeyler üzerinde bulunan mikrorganizmaların (bakteri sporları hariç) yok
edilmesi veya üremelerinin durdurulması işlemidir. Bakteri sporları ve miko bakterileri etkileme seviyelerine göre
yüksek, orta ve düşük düzey dezenfeksiyon olarak 3 kategoride değerlendirilir.
5.11. Kontaminasyon: Cerrahi ve medikal malzemelerin, hastaya ait her tür sağlam veya açık doku, vücut sıvısı,kan vb ile
kirlenmesidir.
5.12.Dekontaminasyon:Dezenfeksiyon / sterilizasyon öncesinde, fiziksel ve /veya kimyasal yöntemlerle bir yüzey veya
malzemeden organik madde ve patojenleri uzaklaştırarak, güvenli hale getirme işlemidir.
5.13. Yüksek Düzey Dezenfeksiyon:Sporisit özelliği olan kimyasallarla sterilizasyon için gerekenden (3saat ve üzeri)
daha kısa sürede (5-20 dakika) uygulanan, çok dirençli bir kısım bakteri sporları dışında tüm mikroorganizmaları
inaktive eden dezenfeksiyon şeklidir.
5.14. Orta Düzey Dezenfeksiyon:Bakteri sporlarına etki göstermeyen, fakat mikobakteri, ve diğer mikroorganizmalara
(genellikle ≤10 dakika) etkili olan dezenfeksiyon şeklidir
5.15. Epoksi: Reçine esaslı, poliamid ile kürlenerek parlak ve sert bir tabaka oluşturan çift komponentli, dökme ya da şap
şeklinde uygulanabildigi gibi, direkt yüzey üzerine boya şeklinde de uygulanan, antistatik ve kolay temizlenebilir
oluşu ile özellikle gıda üretim tesisleri ve laboratuvar gibi yerlerde çok büyük bir alanı derzsiz, tek yüzey halinde
kaplamada kullanılan, bir yapı malzemesidir.
5.16. Flash Sterilizasyon: Paketlenmemiş haldeki aletlerin hemen kullanımı için buhar otoklavlarında özel bir programı
kullanılarak (kısa sürede) steril edilmesi işlemidir.
5.17. HEPA Filtre (High Efficiency Particulate Air Filter): Yüksek etkinlikte partikül tutucu hava filtresi (% 99.97 etkinlikte
>0.3µ büyüklükte).
5.18. Prion: Nükleik asit içermeyen protein yapısında, normal sterilizasyon ve dezenfeksiyon yöntemlerine dirençli
enfeksiyöz partiküllerdir.
5.19. Temizlik: Kir ve organik maddelerin mekanik olarak uzaklaştırılması işlemidir
5.20.Validasyon: Sterilizasyon sisteminin ve işlemlerinin önceden belirlenmiş şartları sürekli sağladığının kanıtlanmasıdır
5.21.Manuel Yıkama: Kullanımdan çıkan kontamine aletler önce enzimatik solüsyonda önerilen sürede bekletilmesi, daha
sonra durulanması, aletler basınçlı su ile temizlenmesi, basınçlı hava ile kurutulup sterilizasyon işlemine hazırlamak
için paketleme odasına verilmesi işlemidir
5.22. Ultrasonik Yıkama: Isıya duyarlı, gözenekleri çok küçük olan, fırçalanması uygun olmayan hassas alet ve
malzemelerin üzerindeki kan ve diğer organik maddelerin belli bir sıcaklıkta(40-50°C) ultrasonik dalgalar ile
çözülmesini ve giderilmesini sağlanmasıdır.
5.23. Dezenfektör makinelar ile yıkama: Kapalı ortamda ısıya dayanıklı malzemelerin temizlik ve dezenfeksiyon işleminin
yüksek ısıda gerçekleştirilmesi işlemidir
5.24. Sterilizasyon :Herhangi bir maddenin ya da cismin üzerinde bulunan tüm mikroorganizmaların, sporlar da dahil
olmak üzere, yok edilmesi işlemidir
5.25. İnfeksiyon Oluşturma Riskine Göre Tıbbi Alet Ve Malzeme Sınıflandırılması: Tıbbi alet ve malzemeler
oluşturabilecekleri infeksiyon riskine göre kritik, yarı kritik ve kritik olmayan alet/malzemeler şeklinde sınıflandırılır.
Sterilizasyon veya dezenfeksiyon yönteminin seçimi, araçların infeksiyon riski düzeyine göre belirlenir Buna göre;
5.26. --Kritik Alet Ve Malzemeler: Steril vücut kısımlarına veya damar sistemine giren alet ve malzemelerdir. Çok az
sayıda da olsa herhangi bir mikroorganizma içermeleri halinde yüksek risk oluşturdukları için steril olmaları şarttır.
5.27. --Yarı Kritik Alet Ve Malzemeler: Mukozalar ve bütünlüğü bozulmuş ciltle temas eden alet ve malzemelerdir.
Bunlarda az sayıda bakteri sporu kalsa bile ciddi bir risk oluşturmaz. Bu nedenle yarı kritik malzemelerin steril
edilmesi ideal olsa da yüksek düzey dezenfeksiyon bunlar için yeterlidir..
5.28. --Kritik Olmayan Alet Ve Malzemeler: Sadece sağlam ciltle temas eden malzemelerdir. Sağlam deri mikroplar için
etkin bir bariyer olduğundan infeksiyon riski çok azdır. Kritik olmayan malzemeler için temizlik ve/veya düşük
düzey dezenfeksiyon yeterlidir.
5.29. Kullanılan Cihazlar: 1 adet tam otomatik yıkayıcı dezenfektör,4 adet ultrasonik yıkama cihazı, 3 adet paketleme
cihazı, 3 adet buhar otoklavı 1 adet set üstü buhar otoklavı bulunmaktadır
Sterilizasyon Birimi
Nursel UKİL
Şerif ÇELENK